Η ιστορία του προσώπου στον Άρη ξεκινά το 1976, όταν το Viking 1 της NASA προχώρησε σε μια σειρά φωτογραφήσεων στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη με στόχο την επιλογή του σημείου προσεδάφισης για το αδερφό του σκάφος, το Viking 2 που επρόκειτο να ακολουθήσει. Μια από τις φωτογραφίες αυτές απεικόνιζε ένα περίεργο σχηματισμό που έμοιαζε πολύ με...ανθρώπινο πρόσωπο.
Η φωτογραφία αυτή δόθηκε στη δημοσιότητα από τη NASA με την περιγραφή: «σχηματισμός βράχων ο οποίος μοιάζει με ανθρώπινο πρόσωπο εξαιτίας των φωτοσκιάσεων». Για αρκετά χρόνια δεν είχε δοθεί ιδιαίτερη σημασία στη φωτογραφία. Οι πρώτες συζητήσεις άρχισαν στα μέσα της δεκαετίας του 80 και εντάθηκαν σε αυτή του 90. Μια θεωρία είχε ήδη σχηματιστεί: το πρόσωπο ήταν το κατασκεύασμα ενός εξωγήινου πολιτισμού που προσπαθούσε να μεταδώσει κάποιο μήνυμα. Επίσης μια σειρά μικρότερα υψώματα που εμφανίζονται επίσης στη φωτογραφία θεωρήθηκαν πυραμιδοειδείς κατασκευές και σύντομα άρχισε να γίνεται συζήτηση για τα ερείπια μιας ολόκληρης πόλης. Σύμφωνα με τις θεωρίες αυτές η NASA είχε γνώση του ότι επρόκειτο για τεχνητές κατασκευές, πιθανώς δε και άλλες αποδείξεις, και προσπαθούσε να συγκαλύψει το γεγονός. 'Έτσι γεννήθηκε και διαδόθηκε ο μύθος του προσώπου της Κυδωνίας (από την περιοχή του Άρη στην οποία εντοπίζεται ο σχηματισμός) και των αρχαίων εξωγήινων πόλεων στην επιφάνεια του Άρη. 'Όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις η θεωρία στήθηκε και στηρίχθηκε πάνω σε στοιχεία ελλιπή, και τραβηγμένες υποθέσεις-εικασίες, αγνοώντας όλες τις λογικές απαντήσεις και αποδείξεις τις οποίες και εντάσσει στην προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης.
Δεν ασχολείται για παράδειγμα με την απλούστερη των ερωτήσεων: αν η NASA είχε αμφιβολίες για την ακριβή φύση του προσώπου και ήθελε κάτι να αποκρύψει για ποιο λόγο έδωσε τη φωτογραφία στη δημοσιότητα. Επίσης έχει αγνοηθεί το γεγονός ότι έχουν ληφθεί και άλλες φωτογραφίες του ίδιου σχηματισμού κατά τη διάρκεια των αποστολών του Mars Global Surveyor, οι οποίες δεν αφήνουν αμφιβολίες για το ότι πρόκειται για φυσικούς σχηματισμούς. Η διαστημική βολίδα της αποστολής Mars Odyssey της NASA, έστειλε τον Ιούλιου 2002 μερικές πιο ακριβείς φωτογραφίες της περιοχής, οι οποίες φαίνεται ότι χτυπούν το παραμύθι του Προσώπου του Άρη στο πρόσωπο, μαζί και με κάποια άλλα πρόσωπα. Προς απογοήτευση των
λάτρεων του μυστηρίου, η NASA λέει ότι η περιοχή της Κυδωνίας "είναι μια κανονική γεωλογική περιοχή με πλαγιές και ρήγματα που σχηματίστηκαν από αιώνες ανέμου και κατηφορική κίνησης μαζών, λόγω βαρύτητας."
Αλλά ακόμα και εάν επρόκειτο για σημάδια κάποιου εξωγήινου πολιτισμού ποιος ο λόγος να κρατηθεί κρυφό; Για να αποφευχθεί ο πανικός, απαντούν οι υποστηρικτές της θεωρίας. 'Oταν η Αμερικανική Διοίκηση δε μπορεί να κρατήσει κρυφά μια σειρά από άλλα θέματα μικρής ή μεγάλης σημασίας, (πχ οι ερωτικές αναζητήσεις του Κλίντον ή τα στοιχεία που είχαν συγκεντρώσει αλλά δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν οι Αμερικανικές υπηρεσίες πρίν τα γεγονότα της 11/9), καταφέρνει να αποκρύπτει, εδώ και 25 χρόνια ότι υπάρχουν ερείπια ενός πολιτισμού στον Άρη.
'Όμως και ο ισχυρισμός του ενδεχόμενου πανικού ελάχιστα στέκει. Μήπως δεν είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι στην Ευρώπη, ένα από τους δορυφόρους του Δία, υπάρχει νερό και πολύ πρόσφατα οι επιστήμονες διατύπωσαν για μια ακόμα φορά την άποψη ότι ίσως υπάρχει και ζωή. Δεν υπήρξε κανένας πανικός, αντίθετα, μάλλον μεγαλειώδης αδιαφορία. Ή όταν η New York Sun, το 1835, ανακοίνωνε την ανακάλυψη ζωής στο φεγγάρι ο μόνος πανικός που δημιουργήθηκε ήταν αυτός των αναγνωστών να αγοράσουν φύλλα της εφημερίδας. Παρόλα αυτά, όσο οι θεωρίες αυτές θα «πουλάνε», θα συνεχίσουν να γράφονται άρθρα και βιβλία και κάποιοι θα θησαυρίζουν χάρις στην άγνοια και την ευπιστία.
Η φωτογραφία αυτή δόθηκε στη δημοσιότητα από τη NASA με την περιγραφή: «σχηματισμός βράχων ο οποίος μοιάζει με ανθρώπινο πρόσωπο εξαιτίας των φωτοσκιάσεων». Για αρκετά χρόνια δεν είχε δοθεί ιδιαίτερη σημασία στη φωτογραφία. Οι πρώτες συζητήσεις άρχισαν στα μέσα της δεκαετίας του 80 και εντάθηκαν σε αυτή του 90. Μια θεωρία είχε ήδη σχηματιστεί: το πρόσωπο ήταν το κατασκεύασμα ενός εξωγήινου πολιτισμού που προσπαθούσε να μεταδώσει κάποιο μήνυμα. Επίσης μια σειρά μικρότερα υψώματα που εμφανίζονται επίσης στη φωτογραφία θεωρήθηκαν πυραμιδοειδείς κατασκευές και σύντομα άρχισε να γίνεται συζήτηση για τα ερείπια μιας ολόκληρης πόλης. Σύμφωνα με τις θεωρίες αυτές η NASA είχε γνώση του ότι επρόκειτο για τεχνητές κατασκευές, πιθανώς δε και άλλες αποδείξεις, και προσπαθούσε να συγκαλύψει το γεγονός. 'Έτσι γεννήθηκε και διαδόθηκε ο μύθος του προσώπου της Κυδωνίας (από την περιοχή του Άρη στην οποία εντοπίζεται ο σχηματισμός) και των αρχαίων εξωγήινων πόλεων στην επιφάνεια του Άρη. 'Όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις η θεωρία στήθηκε και στηρίχθηκε πάνω σε στοιχεία ελλιπή, και τραβηγμένες υποθέσεις-εικασίες, αγνοώντας όλες τις λογικές απαντήσεις και αποδείξεις τις οποίες και εντάσσει στην προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης.
Δεν ασχολείται για παράδειγμα με την απλούστερη των ερωτήσεων: αν η NASA είχε αμφιβολίες για την ακριβή φύση του προσώπου και ήθελε κάτι να αποκρύψει για ποιο λόγο έδωσε τη φωτογραφία στη δημοσιότητα. Επίσης έχει αγνοηθεί το γεγονός ότι έχουν ληφθεί και άλλες φωτογραφίες του ίδιου σχηματισμού κατά τη διάρκεια των αποστολών του Mars Global Surveyor, οι οποίες δεν αφήνουν αμφιβολίες για το ότι πρόκειται για φυσικούς σχηματισμούς. Η διαστημική βολίδα της αποστολής Mars Odyssey της NASA, έστειλε τον Ιούλιου 2002 μερικές πιο ακριβείς φωτογραφίες της περιοχής, οι οποίες φαίνεται ότι χτυπούν το παραμύθι του Προσώπου του Άρη στο πρόσωπο, μαζί και με κάποια άλλα πρόσωπα. Προς απογοήτευση των
λάτρεων του μυστηρίου, η NASA λέει ότι η περιοχή της Κυδωνίας "είναι μια κανονική γεωλογική περιοχή με πλαγιές και ρήγματα που σχηματίστηκαν από αιώνες ανέμου και κατηφορική κίνησης μαζών, λόγω βαρύτητας."Αλλά ακόμα και εάν επρόκειτο για σημάδια κάποιου εξωγήινου πολιτισμού ποιος ο λόγος να κρατηθεί κρυφό; Για να αποφευχθεί ο πανικός, απαντούν οι υποστηρικτές της θεωρίας. 'Oταν η Αμερικανική Διοίκηση δε μπορεί να κρατήσει κρυφά μια σειρά από άλλα θέματα μικρής ή μεγάλης σημασίας, (πχ οι ερωτικές αναζητήσεις του Κλίντον ή τα στοιχεία που είχαν συγκεντρώσει αλλά δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν οι Αμερικανικές υπηρεσίες πρίν τα γεγονότα της 11/9), καταφέρνει να αποκρύπτει, εδώ και 25 χρόνια ότι υπάρχουν ερείπια ενός πολιτισμού στον Άρη.
'Όμως και ο ισχυρισμός του ενδεχόμενου πανικού ελάχιστα στέκει. Μήπως δεν είναι γνωστό εδώ και χρόνια ότι στην Ευρώπη, ένα από τους δορυφόρους του Δία, υπάρχει νερό και πολύ πρόσφατα οι επιστήμονες διατύπωσαν για μια ακόμα φορά την άποψη ότι ίσως υπάρχει και ζωή. Δεν υπήρξε κανένας πανικός, αντίθετα, μάλλον μεγαλειώδης αδιαφορία. Ή όταν η New York Sun, το 1835, ανακοίνωνε την ανακάλυψη ζωής στο φεγγάρι ο μόνος πανικός που δημιουργήθηκε ήταν αυτός των αναγνωστών να αγοράσουν φύλλα της εφημερίδας. Παρόλα αυτά, όσο οι θεωρίες αυτές θα «πουλάνε», θα συνεχίσουν να γράφονται άρθρα και βιβλία και κάποιοι θα θησαυρίζουν χάρις στην άγνοια και την ευπιστία.
